Hoewel gisten (ook wel Malassezia genoemd) normale huidbewoners zijn kunnen ze onder bepaalde omstandigheden een ontsteking van de huid veroorzaken, men spreekt dan van een Malassezia dermatitis. Die ontsteking gaat typisch gepaard met een vieze muffe geur die de meeste mensen meteen opmerken. Bij het ontstaan van zo een ontsteking dient men altijd de onderliggende oorzaak proberen te achterhalen, wat in de meeste gevallen een allergie is.

Hoe herken ik een gistinfectie?

Gisten zijn ééncellige organismen die behoren tot de klasse van de schimmels. De volledige naam van de gist die we bij onze huisdieren op de huid aantreffen is Malassezia Pachydermatis. De typische tekenen van een gistinfectie zijn:

• Jeuk en roodheid van de huid.
• Muffe geur.
• Korstjes en schilfertjes.
• Huidontsteking (hotspot)
• Verdikte huid (olifantenhuid).
• Een zwart gepigmenteerde huid (hyperpigmentatie).
• Roodbruin beleg ter hoogte van de nagels.
• Chronische oorontstekingen.

De infectie treedt meestal op ter hoogte van de onderkant van het lichaam (buik, oksels, liezen) en op vochtige plekken zoals tussen huidplooien, de tenen en in de oren. De infectie kan zich beperken tot één plaats maar kan ook zeer uitgebreid zijn. Malassezia dermatitis komt zeer frequent voor bij honden, maar slechts in zeer uitzonderlijke gevallen bij katten.

Is een gistinfectie besmettelijk?

Bij een gezonde hond zal het aantal gisten op de huid onder controle gehouden worden door het immuunsysteem. Wanneer het immuunsysteem verzwakt is of wanneer er veranderingen optreden ter hoogte van de huid dan kunnen gisten de kans krijgen te gaan groeien. Deze overgroei geeft aanleiding tot de typische Malassezia dermatitis. Het gistprobleem is dus meestal secundair aan een ander probleem, en is niet besmettelijk. Mogelijke onderliggende oorzaken zijn:

• Allergie (Atopie, Voedselallergie, Vlooienallergie).
• Hormonale aandoeningen: Hypothyroïdie en de ziekte van Cushing.
• Parasitaire infecties (Vlooien, Demodicose, Schurft, Schilfermijt)
• Een onderdrukt immuunsysteem onder andere door het geven van corticosterïden.

Een warm en vochtig klimaat en de aanwezigheid van huidplooien kan het ontstaan van gisten in de hand werken. Bepaalde rassen ( zoals bv. West Highland White Terriër, Boxer, Basset & Teckel) zijn extra gevoelig voor het ontstaan een Malassezia dermatitis, vermoedelijk is er dus ook een genetische basis.

De typische ‘apennootjes’ bevestigen de diagnose 

Hoewel de diagnose vaak al op het zicht en de geur gesteld kan worden is het toch belangrijk dit te bevestigen aan de hand van microscopisch onderzoek. Er zijn meerdere methoden (een afdrukje, een tapestrip, een afkrabsel, een wattenstaafje) om gisten aan te tonen, afhankelijk van de lokalisatie heeft de ene manier van bemonstering de voorkeur op de andere.

Wanneer men het staal kleurt en vervolgens met de grootste vergroting onder microscoop bekijkt dan kunnen de gisten opgemerkt worden. Ze zien eruit als apennootjes. Het aantreffen van meer dan 1 gist per veld op de huid en meer dan 5 in de oren wordt beschouwd als abnormaal.

Honden kunnen allergisch zijn aan gisten waardoor zelf kleine aantallen gisten aanleiding kunnen geven tot erge jeuk. In dit geval is het wel belangrijk de gisten te behandelen en eventueel over te gaan tot desensibilisatie. Om te ontdekken of je hond allergisch is voor Malassezia kan je eventueel een allergietest laten uitvoeren. Hierover meer in het blog over Atopie bij honden.

Wat kan ik doen als mijn hond een gistinfectie heeft?

Als er een gistinfectie bij je dier wordt vastgesteld is het altijd belangrijk de onderliggende oorzaak te achterhalen en aan te pakken. Honden met allergie zijn zeer vatbaar voor secundaire infecties, en dus ook voor gistinfecties. Het is dus niet abnormaal dat een dier met een allergie geregeld een opflakkering zal krijgen en dus zal de behandeling van gisten een deel uit maken van het allergiemanagement. Daarom is het belangrijk dat we op lange termijn een efficiënte maar relatief gemakkelijke en veilige onderhoudstherapie kunnen instellen.

Een systemische behandeling (met tabletten zoals Ketoconazol) kan gepaard gaan met bijwerkingen (braken en een slechte eetlust) en is schadelijk voor de lever. Waar kan dient een gistinfectie dus plaatselijk behandeld te worden. Gelukkig is er een heel breed gamma aan shampoo’s, sprays en mousses op de markt wat maakt dat de therapie aan elk dier en elke eigenaar aangepast kan worden.

Een goed wasbeleid is uiterst belangrijk om de gistinfectie onder controle te krijgen. Er wordt aangeraden de eerste 3 weken 2 tot 3 keer per week te wassen en vervolgens af te bouwen naar 1 maal per week. Omdat wassen niet altijd even evident is zijn vele shampoo’s ook te verkrijgen in een andere formulering zoals een spray of mousse. Op deze manier kan je het wassen beperken tot 1 maal per week en op andere dagen gebruik maken van de spray of mousse. Het gebruik van een mousse of spray is beduidend minder arbeidsintensief dan het wassen. Beide kunnen aangebracht worden op een droge vacht en zijn langdurig werkzaam. De mousse dient in gemasseerd te worden en vraagt dus net iets meer werk dan de spray. 

Ok... Vachtverzorging is de boodschap maar wat kan ik nog meer doen?

Om huidproblemen en vachtveranderingen tijdig op te sporen is het belangrijk geregeld een vachtinspectie uit te voeren zodat je tijdig kan ingrijpen. Parasitaire huidinfecties maken dieren gevoeliger voor gistinfecties, voorkom deze dus door gebruik te maken van een efficiënt anti-parasitair middel. Gisten houden van een warm en vochtig klimaat. Wanneer je hond gevoelig is voor huidinfecties kan je hem best zoveel mogelijk uit het water houden. Indien je hond toch een echte waterrat is, probeer hem dan nadien zo goed mogelijk te drogen.

Indien er een vermoeden is van een onderliggende allergie, probeer dan samen met je dierenarts te achterhalen waarvoor je dier allergisch is. Een voedseltrial zal hierbij bijna altijd aan de orde zijn. Lijkt het erop dat je dier geen voedselallergie heeft, dan kan je dier nog steeds baat hebben bij een aangepaste voeding die de huid en vacht ondersteunt.

Een gezonde huidbarrière is de eerstelijnsdefensie tegen het binnendringen en vasthechten van bacteriën en gisten. Het ondersteunen van deze huidbarrière is dus extreem belangrijk in het voorkomen van herhaalde infecties. Ook hier zijn er een tal van mogelijkheden zoals het geven van Omega- 3 & 6 vetzuursupplement het gebruiken van een speciale crème of een spot-on. Meer informatie over het ondersteunen van de huidbarrière kan je terug vinden in het blog 'Hoe kan ik de huid van mijn huisdier ondersteunen?'.

Wanneer moet ik verbetering zien?

Na 1 tot 2 weken behandelen kan je een vermindering van jeuk en huidletsels opmerken, maar het kan soms meer dan 2 maanden duren voor de letsels volledig verdwenen zijn. De behandeling zal altijd minimaal 1 maand bedragen en dient worden verdergezet tot 2 weken na het verdwijnen van de laatste laesies. Na het verdwijnen van de plekken wordt in de meeste gevallen aangeraden de therapie als onderhoud verder te zetten. Dit betekent dat we dezelfde behandelingsstrategie aanhouden maar dan minder vaak. Bij opflakkeringen kan de frequentie van het wassen en/of sprayen weer aangepast worden. 

Mijn hond blijft last houden van oorontstekingen, volgens mijn dierenarts veroorzaakt door gisten. Wat nu?

Gisten komen frequent voor in de oren, en soms is dit zelfs de enige plek waar ze problemen veroorzaken. Een oorontsteking veroorzaakt door gisten kan zeer pijnlijk, hardnekkig tot soms nauwelijks controleerbaar zijn. Onderliggende oorzaken zijn hier niet anders dan bij een huidontsteking veroorzaakt door gisten. Wel is het zo dat de anatomie van de oren hier een grote rol in kan spelen. Honden met (lange) flaporen en honden met een zeer nauwe gehoorgang (zoals de Franse Bulldog en Pekingees) zijn enorm gevoelig voor een Malassezia oorontsteking (otitis), alsook honden die graag een duikje in het water nemen. 

Klinkt dit jou allemaal bekend in oren? Dan is de moed je mogelijks al vaker in schoenen gezakt en denk je dat er niets meer aan te doen is. Je gaat op consult bij de dierenarts, het blijken alweer gisten te zijn en er wordt alweer een zalf voorgeschreven. Je weet ondertussen al dat wanneer je stopt met behandelen de infectie in no time weer terug is. Frustrerend. In dit geval moet je je realiseren dat de therapie niet stopt op het moment dat je dierenarts vertelt dat de infectie weer onder controle is. Het doel is dit zo lang mogelijk zo te houden en dit bereik je enkel door een onderhoudstherapie in te stellen. 

De onderhoudstherapie zal erin bestaan de oren geregeld te reinigen met een reiniger die licht uitdrogend werkt. Een uur later kan je zure oordruppels  in het oor druppelen en laten inwerken. Zure oordruppels verlagen de zuurtegraad en maken daardoor de omgeving ongunstig voor bacteriën en gisten. Je kan meer lezen over de het reinigen van de oren in het blog 'Welke oorreiniger is het meest geschikt voor mijn dier?'.

Hoe vaak je dit dient te herhalen is afhankelijk van de ernst van de situatie. Mogelijks is dit in het begin dagelijks, maar hopelijk is het mogelijk om af te bouwen naar 2 keer per week. Indien je hond graag zwemt is het belangrijk deze routine iedere keer te herhalen nadat hij/zij gezwommen heeft. 

Ook al zijn gisten normale huidbewoners, overgroei dient altijd behandeld te worden! Het niet behandelen van gisten zal zorgen voor aanhoudende jeuk en infecties, ook al heb je onderliggende oorzaken zoals een allergie goed onder controle. 

Aanbevolen producten voor huid- en oorverzorging

De juiste verzorging kan helpen om irritaties te voorkomen en de huid in goede conditie te houden. Er zijn verschillende producten beschikbaar die specifiek zijn ontwikkeld om de aangetaste huid van je hond te ondersteunen en te verzorgen. Hieronder vind je een selectie van effectieve producten die kunnen bijdragen aan een gezonde huid. Elk product biedt unieke voordelen en is ontworpen met de natuurlijke behoeften van je hond in gedachten. Ontdek welke producten kunnen helpen bij de dagelijkse verzorging van de huid en oren.

Remedy+ Yeastosol Spray

Remedy+ Yeastosol Spray is een handige spray zonder antibiotica of hormonen. Hierdoor is het wassen met een shampoo niet meer nodig! De spray werkt uitdrogend en ondersteunt de beschermende functie van de huid tegen bacteriën, schimmels en invloeden van buitenaf. De gepatenteerde formule kan dagelijks veilig gebruikt worden bij de aanwezigheid van gisten op de huid. Tevens helpt Yeastosol de vacht terug te brengen tot een normale kleur.

De spray dient 1 tot 2x per dag gebruikt te worden en dat meestal gedurende 14 dagen waarna men de spray als onderhoud 2x per week kan blijven gebruiken. Omdat de spray alcohol bevat wordt het afgeraden de spray te gebruiken wanneer er wondjes aanwezig zijn. Ontdek hier de volledige dermatologische lijn van Remedy+.

Douxo S3 Pyo 

DOUXO S3 Pyo is gemaakt om de huid van uw hond te zuiveren, maar het doet veel meer dan dat. De bestanddelen, namelijk

• Phytospingosine: verzacht, hydrateert, beschermt de huidbarrière en balanceert de huideigen microflora
• Chloorhexidine en Climbazol: balanceert bacterie- en schimmelgroei

De samenstelling van de producten zijn licht zuur. Dit helpt bij het stabiliseren van de bacteriële huidbalans en daarmee bij het beschermen van de huidbarrière.

Naast shampoo (Douxo S3 Pyo Shampoo) en mousse (Douxo S3 Pyo Mousse) zijn er ook de Douxo Pyo Pads om de moeilijk bereikbare plaatsen zoals huidplooien, lippen en tussen de tenen doeltreffend te kunnen behandelen.  

PhytoTreat Zure oordruppels

PhytoTreat Zure oordruppels met azijnzuur en propyleenglycol kunnen een verzorgende rol spelen bij honden met gevoelige oren. Azijnzuur staat bekend om zijn pH-verlagende eigenschappen, wat helpt om een omgeving te creëren die minder gunstig is voor de ontwikkeling van ongewenste micro-organismen, zoals gisten. Propyleenglycol zorgt daarnaast voor een hydraterend en verzachtend effect op de huid en kan helpen bij het behoud van een goede conditie van het oor.

De informatie op deze website is uitsluitend bedoeld voor algemene informatieve doeleinden en mag niet worden opgevat als medisch advies of als vervanging van advies van een dierenarts.

Wij zijn wettelijk beperkt in het geven van gezondheidsclaims of medische indicaties over het gebruik van voedingssupplementen. Voor persoonlijk advies over het gebruik van onze producten, afgestemd op jouw specifieke situatie en behoeften, nodigen wij je uit om contact met ons op te nemen. Onze deskundigen staan klaar om je te helpen met vragen.